Dzieci cierpią po cichu – czy i jak można im pomóc? Nauczyciel w obliczu nowego wyzwania wychowawczego

Sygnały o złym stanie psychicznym uczniów, ich próbach targnięcia się na własne życie docierają do nas od dłuższego czasu, a pandemia COVID-19 oraz związana z nią izolacja społeczna pogłębia problem. Samobójstwa są drugą (po wypadkach) najczęstszą przyczyną śmierci osób poniżej 18 roku życia. Różne zaburzenia psychiczne stwierdza się u ok. 1/5 dzieci i młodzieży. Coraz młodsze dzieci popadają w przygnębienie i bezgraniczny smutek, które prowadzą do poczucia pustki, braku sensu, a nawet śmierci. Statystyki policyjne nie odzwierciedlają skali zjawiska, bowiem problem jest złożony. Badania natomiast wskazują, że średnio w klasie jest dwoje dzieci, które miało próbę samobójczą. Stawia to dorosłych, szczególnie rodziców i nauczycieli przed koniecznością wzmożenia uwagi i czujności na niepokojące zachowania uczniów, czy podopiecznych.

Depresja i próby samobójcze/samobójstwa mogą mieć różne źródła: relacje rówieśnicze, sytuację rodzinną, a także problemy szkolne, w tym roku dołączyły do nich problemy, wynikające ze społecznej izolacji. Dzieci z racji specyfiki rozwojowej mają skłonność do gwałtownych impulsywnych zachowań i reakcji, przez co niekiedy stanowią zagrożenie dla samych siebie. Jak możemy pomóc?

Program szkolenia:

1. Depresja – dlaczego u dzieci jest inna?

• Skala zjawiska – depresja w polskiej szkole
• Ćwiczenie: burza mózgów – objawy depresji u dzieci
• Fakty i mity na temat objawów depresji u dzieci

2. Czynniki spustowe czyli dlaczego nasi uczniowie są bardziej podatni na depresję?

• Czynniki biologiczne, socjalizacyjne, kulturowe
• Film „Znikające dzieci”- źródło: You Tube
• Omówienie filmu: spostrzeżenia,  autorefleksja

3. Rozpoznawanie a nie diagnozowanie czyli o możliwościach i ograniczeniach działań pomocowych nauczyciela

• Różnica między rozpoznawaniem a diagnozowaniem.
• Po stronie nauczyciela – uważność i empatia; zasada „dmuchać na zimne”
• Czego nie wolno – komunikaty szkodliwe

4. Profilaktyka depresji-pomysły na zajęcia uruchamiające zasoby indywidualne ucznia i grupowe klasy

• Scenariusze lekcji – prezentacja wybranych ćwiczeń i omówienie ich
• Bank pomysłów – przydatne narzędzia

5. Jak wesprzeć ucznia z ryzykiem samobójczym? Zasady i procedury

• Przykłady działań pomocowych
• Analiza przypadku – wg procedury

6. Wspieranie jako proces – o roli komunikatów wzmacniających

• Czym jest wsparcie?
• Trening formułowania pochwały terapeutycznej – ćwiczenie
• Budowanie komunikatów w sytuacji kryzysowej